ประเภทบทความ/งานวิจัย : R2R สถานะ : จัดทำรายงาน    บทความ/วิจัย เรื่อง : ประสิทธิผลของยาพอกเข่าสมุนไพร “ห้าสหายคลายปวด”ต่ออาการปวดเข่าในผู้สูงอายุ ผู้แต่ง : จริยา แก้วคำภา ปี : 2561       หลักการและเหตุผล : ปัจจุบันประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ และมีแนวโน้มว่าผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปเพิ่มจำนวนสูงขึ้นโดยในปี พ.ศ.2559 ประเทศไทยมีผู้สูงอายุจำนวน 11 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 16.5 ของประชากรทั้งหมด (สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ.2559) จากสถิติที่มีการเจ็บป่วยด้วยโรคกระดูกและข้อเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง และปี 2553 พบว่าผู้ป่วยโรคนี้กว่า 6 ล้านคน โดยข้อที่มีอาการเสื่อมมากที่สุดคือ ที่สุดเป็น 1 ใน 10 โรคที่เป็นสาเหตุสำคัญอันก่อให้เกิดความทุพลภาพในผู้สูงอายุ (รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2557) และจากการสำรวจสถิติผู้มารับบริการที่คลินิก แพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคำบง อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์ 3 ปีย้อนหลัง พบว่าจำนวนผู้ป่วยมีอาการปวดเข่าดังนี้ ปีงบประมาณ 2558 จำนวน 33 ราย ปีงบประมาณ 2559 จำนวน 54 ราย ปีงบประมาณ 2560 จำนวน 60 ราย ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี ผู้ศึกษาตระหนักถึงความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้มีการพัฒนาแนวทางการบำบัดรักษาผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมโดยการใช้ยาพอกเข่าสมุนไพร “สูตรห้าสหายคลายปวด” ซึ่งเป็นยาปรุงเฉพาะรายสูตรของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคำบง อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์ ประกอบด้วย ตัวยาสมุนไพร 5 ชนิด ดังนี้ ไพล ขมิ้นชัน ย่านาง บัวบก ข่า อย่างละ 1 ส่วนเท่าๆกัน ซึ่งเป็นสมุนไพรใกล้ตัวหาได้ง่ายในชีวิตประจำวัน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของยาพอกเข่าสมุนไพร “ห้าสหายคลายปวด” ต่ออาการปวดเข่าในผู้สูงอายุ   วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาประสิทธิผลของยาพอกเข่าสมุนไพร “ห้าสหายคลายปวด” ต่ออาการปวดเข่าในผู้สูงอายุ   กลุ่มเป้าหมาย : ผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมที่มารับบริการคลินิกแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคำบง อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์ กลุ่มตัวอย่างจำนวน 20 ราย   เครื่องมือ : การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบหนึ่งกลุ่ม เก็บข้อมูลก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมที่มารับบริการคลินิกแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคำบง อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์ กลุ่มตัวอย่างจำนวน 20 ราย เป็นผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม การทำยาพอกเข่าสมุนไพรประกอบด้วยสมุนไพรส่วนที่ 1 ดังนี้ ไพล สรรพคุณลดการอักเสบ ปวด บวม เคล็ดขัดยอก ขมิ้นชัน สรรพคุณ ลดการอักเสบ แก้ปวดเมื่อย ย่านาง สรรพคุณต้านการอักเสบ บัวบก สรรพคุณลดการอักเสบ ข่าแก่ สรรพคุณขับลม แก้ปวดในข้อ หนักอย่างละ 1 ส่วนเท่าๆกัน นำมาล้างให้สะอาด หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ หมักด้วยแอลกอฮอล์ 95% พอท่วม เป็นเวลา 7 วัน สมุนไพรส่วนที่ 2 ประกอบด้วย แป้งข้าวจ้าว สรรพคุณแก้บวม แก้ปวด ใช้ปริมาณ 10 ช้อนโต๊ะ น้ำด่างประกอบด้วย ปูนแดง 20 กรัม น้ำเปล่า 1 ลิตร สรรพคุณลดการอักเสบ ใช้ปริมาณ 3 ช้อนโต๊ะ ผสมยาสมุนไพลส่วนที่ 1 และส่วนที่ 2 ให้เข้ากัน พอกยาสมุนไพรบริเวณเข่าทั้ง 2 ข้าง เป็นเวลา 20 นาที รักษาต่อเนื่องจนครบ 5 ครั้งติดต่อกัน ในขณะที่พอกเข่าจะต้องไม่รับประทานยาแก้ปวดหรือรับการรักษา ด้วยวิธีอื่น และยินยอมเข้าร่วมโครงการ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้ Visual analogue scales วัดระดับความเจ็บปวดก่อนและหลังการใช้ยาพอกเข่า “ห้าสหายคลายปวด” และแบบสอบถามความพึงพอใจต่อการใช้ยาพอกเข่า วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย Paired T-test   ขั้นตอนการดำเนินการ : การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบหนึ่งกลุ่ม เก็บข้อมูลก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมที่มารับบริการคลินิกแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคำบง อำเภอห้วยผึ้ง จังหวัดกาฬสินธุ์ กลุ่มตัวอย่างจำนวน 20 ราย เป็นผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม การทำยาพอกเข่าสมุนไพรประกอบด้วยสมุนไพรส่วนที่ 1 ดังนี้ ไพล สรรพคุณลดการอักเสบ ปวด บวม เคล็ดขัดยอก ขมิ้นชัน สรรพคุณ ลดการอักเสบ แก้ปวดเมื่อย ย่านาง สรรพคุณต้านการอักเสบ บัวบก สรรพคุณลดการอักเสบ ข่าแก่ สรรพคุณขับลม แก้ปวดในข้อ หนักอย่างละ 1 ส่วนเท่าๆกัน นำมาล้างให้สะอาด หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ หมักด้วยแอลกอฮอล์ 95% พอท่วม เป็นเวลา 7 วัน สมุนไพรส่วนที่ 2 ประกอบด้วย แป้งข้าวจ้าว สรรพคุณแก้บวม แก้ปวด ใช้ปริมาณ 10 ช้อนโต๊ะ น้ำด่างประกอบด้วย ปูนแดง 20 กรัม น้ำเปล่า 1 ลิตร สรรพคุณลดการอักเสบ ใช้ปริมาณ 3 ช้อนโต๊ะ ผสมยาสมุนไพลส่วนที่ 1 และส่วนที่ 2 ให้เข้ากัน พอกยาสมุนไพรบริเวณเข่าทั้ง 2 ข้าง เป็นเวลา 20 นาที รักษาต่อเนื่องจนครบ 5 ครั้งติดต่อกัน ในขณะที่พอกเข่าจะต้องไม่รับประทานยาแก้ปวดหรือรับการรักษา ด้วยวิธีอื่น         ผลการศึกษา : ภายหลังการทดลองประสิทธิผลของยาพอกเข่าสมุนไพร “ห้าสหายคลายปวด” ต่ออาการปวดเข่าในผู้สูงอายุ พบว่ากลุ่มทดลองมีระดับความเจ็บปวดลดลงมากกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับก่อนการทดลองด้วยยาพอกเข่าสมุนไพร และผู้มารับบริการมีความพึงพอใจต่อยาพอกเข่าสมุนไพร “ห้าสหายคลายปวด”   ข้อเสนอแนะ : ยาสมุนไพรพอกเข่า “ห้าสหายลายปวด” สามารถลดอาการปวดเข่าได้ดีซึ่งเป็นทางเลือกหนึ่งในการรักษาผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อม สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมการใช้สมุนไพรให้เกิดประโยชน์สูงสุด และเป็นการเผยแพร่ศาสตร์การแพทย์แผนไทยให้เป็นที่ประจักรอีกทางหนึ่ง         รางวัลที่ได้รับ : ยังไม่ได้รับรางวัล           ไม่มีเอกสารแนบ