ประเภทบทความ/งานวิจัย : CQI สถานะ : จัดทำรายงาน    บทความ/วิจัย เรื่อง : โครงการมาตรฐานร้านอาหาร แผงลอย ปลอดภัย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสวนโคก ตำบลดงลิง อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ ผู้แต่ง : วิลาวัลย์ ประกอบเลิศ ปี : 2559       หลักการและเหตุผล : การดำรงชีวิตของคนในปัจจุบัน มีการปรับเปลี่ยนไปตามยุคสมัย รวมไปถึงการจัดหาและเลือกที่จะ รับประทานอาหาร จากอดีตที่มีการจัดหาวัสดุอาหารมาดำเนินการปรุง การประกอบอาหารเองที่บ้านหรือในครัวเรือน ในปัจจุบันมีการจัดตั้งร้านอาหาร และแผงลอยจำหน่ายอาหาร ไว้บริการอาหารปรุงสำเร็จแก่ประชาชน สะดวกต่อการเลือกซื้อมาเพื่อการบริโภคทั้งในครัวเรือน หรือการจัดเลี้ยงอาหารในรูปแบบต่าง ๆ มากมาย ดังนั้นการควบคุม ดูแล ให้การประกอบกิจการการจัดบริการอาหารโดยสถานประกอบการด้านอาหารเป็นไปอย่าง เหมาะสม เน้นความสะอาดและปลอดภัยแก่ผู้บริโภค จึงเป็นงานสำคัญที่ต้องดำเนินการอย่างจริงจังเพื่อให้ผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องได้ตระหนักถึงความสำคัญและให้ความร่วมมือในการปรับปรุงและพัฒนายกระดับ สถานประกอบการให้เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานด้านสุขาภิบาลอาหาร กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข การเฝ้าระวังความปลอดภัยด้านอาหารในสถานประกอบการด้านอาหารประเภท ร้านอาหาร แผงลอย และโรงอาหารในโรงเรียนศูนย์เด็กเล็ก จึงเป็นเป้าหมายสำคัญที่ทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสวนโคก ได้มุ่งเน้นส่งเสริมให้มีการพัฒนาและยก ระดับสถานประกอบการดังกล่าวให้เข้าสู่เกณฑ์มาตรฐาน ทั้งนี้โดยการตรวจแนะนำสถานประกอบการอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง การพัฒนาตัวผู้ประกอบการและผู้สัมผัสอาหารที่เกี่ยวข้อง รวมไปถึงการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ความรู้ในการเลือกซื้อและการจัดบริการอาหารที่สะอาด ปลอดภัย ปราศจากสารปนเปื้อนที่อาจเป็นสาเหตุให้เกิดโรคในระบบทางเดินอาหารแก่ผู้ประกอบการและผู้บริโภคในพื้นที่   วัตถุประสงค์ : เพื่อเฝ้าระวังความปลอดภัยด้านอาหารในร้านอาหาร แผงลอย ในพื้นที่รับผิดชอบตามเกณฑ์เกณฑ์มาตรฐาน   กลุ่มเป้าหมาย : สำรวจสภาพทางกายภาพของแผงลอยจำหน่ายอาหารกับมาตรฐานกรมอนามัย ร่วมกับ ปัจจัยด้านชีวภาพที่มีผล ต่อคุณภาพอาหารและสุขภาพของประชาชน วิธีการสุ่มใช้แบบเจาะจง โดยทำการสุ่มสำรวจร้านค้า แผงลอย ในเขตพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสวนโคก ตำบลดงลิง ทั้ง 6 หมู่บ้าน พบมีแผงลอยจำหน่ายอาหาร จำนวน 13 ร้าน ลงสำรวจทั้งหมด โดยตรวจอาหาร น้ำดื่ม/น้ำใช้ จำนวน 2 ตัวอย่างต่อ 1 แผงลอย ตรวจภาชนะอุปกรณ์ ๒ ตัวอย่างต่อ ๑ แผงลอย และมือผู้สัมผัสอาหาร 1 คนต่อ 1 แผงลอยจำหน่ายอาหาร   เครื่องมือ : 1. แบบตรวจแผงลอยจำหน่ายอาหารตามหลักสุขาภิบาลอาหาร กรมอนามัย 2. แบบบันทึกโคลิฟอร์มแบคทีเรีย 3. ชุดตรวจโคลิฟอร์มแบคทีเรียขั้นต้น (SI-2)   ขั้นตอนการดำเนินการ : 1.ประชุมคณะทำงานและชี้แจงโครงการแก่ผู้นำชุมชน /นักจัดการสุขภาพ /แกนนำสุขภาพ ๒.สำรวจข้อมูลร้านค้า/แผงลอย ในชุมชนวิเคราะห์ข้อมูลในชุมชน/จัดทำฐานข้อมูล 3.จัดประชุมชี้แจง ประชาวิจารณ์ ตั้งกติกาชุมชน พัฒนาเครือข่ายร้านจำหน่ายอาหาร/แผงลอย ในชุมชน แผงลอยจำหน่ายอาหารในโรงเรียน ศูนย์เด็กเล็ก และวัด จัดการการบริการด้านอาหารให้ถูกสุขลักษณะและปลอดภัยต่อผู้บริโภค 4.อบรมและพัฒนาทีมเฝ้าระวังตรวจการปนเปื้อนในอาหาร ชุมชนละ 1 ทีม และตรวจเฝ้าระวังทุกเดือน 5.จัดตั้งทีมออกตรวจประเมินมาตรฐาน ร้านอาหาร/แผงลอยจำหน่ายอาหาร ผ่านเกณฑ์มอบรางวัล/เกียรติบัตร 6.การจัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ คืนข้อมูลให้ชุมชนสรุปบทเรียนผลการดำเนินงาน         ผลการศึกษา : การศึกษาครั้งนี้พบว่า ข้อกำหนดที่ปฏิบัติได้ทั้ง ๑๓ แห่ง มีจำนวน 8 ข้อ ส่วนข้อกำหนดที่ทำให้ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานสูงสุด คือ ข้อที่ ๒ อาหารปรุงสุก มีการปกปิด หรือ มีการป้องกันสัตว์และแมลงนำโรค และจากผลการตรวจหาโคลิฟอร์มแบคทีเรียขั้นต้น (SI-2) จำนวนตัวอย่างอาหาร 65 ตัวอย่าง พบว่าได้มาตรฐาน จำนวน 59 ตัวอย่าง ไม่ได้มาตรฐาน จำนวน 6 ตัวอย่าง ชนิดตัวอย่างที่ได้มาตรฐานทุกร้าน มี ๒ ตัวอย่าง คืออาหารปรุงสุก และเขียง และชนิดตัวอย่างที่ผ่านมาตรฐานน้อยที่สุด คือมือผู้สัมผัสอาหาร จากการที่ทีมอาหารปลอดภัยตำบลดงลิง ออกตรวจประเมินมาตรฐาน ร้านอาหาร/แผงลอยจำหน่ายอาหาร ในพื้นที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสวนโคก ตำบลดงลิง พบว่าสภาพทางกายภาพของแผงลอยจำหน่ายอาหารส่วนใหญ่ผ่านข้อกำหนดด้านสุขาภิบาลอาหาร ส่วนด้านความสะอาดของอาหารและน้ำ ยังพบการปนเปื้อนโคลิฟอร์มแบคทีเรียโดยพบมากที่มือผู้สัมผัสอาหาร ดังนั้นทีมอาหารปลอดภัยตำบลดงลิง จึงมีการควบคุม ดูแล เฝ้าระวังความปลอดภัยด้านอาหารในสถานประกอบการด้านอาหารประเภท ร้านอาหาร แผงลอย และโรงอาหารในโรงเรียน ศูนย์เด็กเล็ก ให้เป็นไปอย่าง เหมาะสม เน้นความสะอาดและปลอดภัยแก่ผู้บริโภค มีการตรวจแนะนำสถานประกอบการอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง และที่สำคัญที่ต้องดำเนินการอย่างจริงจังเพื่อให้ผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องได้ตระหนักถึงความสำคัญและให้ความร่วมมือในการปรับปรุงและพัฒนายกระดับ สถานประกอบการให้เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานด้านสุขาภิบาลอาหาร กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข   ข้อเสนอแนะ : มีการอบรมให้ความรู้ด้านสุขาภิบาลอาหารแก่ผู้ประกอบการร้านค้า แผงลอย จำหน่ายอาหาร และมีการอบรมฟื้นฟูความรู้อย่างต่อเนื่อง และมีทีมตรวจประเมินอย่างต่อเนื่อง สม่ำเสมอ เพื่อให้ผู้ประกอบมีความรู้ด้านสุขาภิบาลอาหารที่ถูกต้อง สามารถปฏิบัติตามสุขวิทยาที่ดี พัฒนาร้านค้า แผงลอยจำหน่ายอาหาร ให้ถูกต้องตามเกณฑ์อย่างยั่งยืนต่อไป         รางวัลที่ได้รับ : ยังไม่ได้รับรางวัล           ดาวน์โหลด : เอกสารฉบับเต็ม (Fulltext)