ประเภทบทความ/งานวิจัย : R2R สถานะ : จัดทำรายงาน    บทความ/วิจัย เรื่อง : นวัตกรรม “ผ้าข้าวม้าพาเพลิน ฟื้นฟูอัมพฤกษ์” ผู้แต่ง : วิลาวัลย์ ประกอบเลิศ ปี : 2562       หลักการและเหตุผล : โรคหัวใจและหลอดเลือดเป็นปัญหาสาธารณสุขของประเทศไทยและระดับโลก องค์การอนามัยโลก ปีพ.ศ. 2551 พบการเสียชีวิตด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 36 ล้านคน ได้แก่โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง โรคถุงลมโปร่งพอง และโรคเบาหวาน1 จากการออกดำเนินงานเชิงรุกของทีมหมอครอบครัวในพื้นที่ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสวนโคก พบปัญหาด้านสุขภาพของคนในชุมชนคือ หลอดเลือดสมอง (อัมพฤกษ์ อัมพาต) เป็นปัญหาที่สำคัญ และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในอนาคต การส่งเสริมสุขภาพเพื่อป้องกันโรค ได้ดำเนินการควบคู่กันไปกับการรักษาและฟื้นฟูสภาพผู้ป่วย โดยเฉพาะในรายที่ต้องกลับไปดูแลต่อเนื่องที่บ้าน ผู้ป่วยเหล่านี้ถ้าไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกต้องและต่อเนื่อง จะทำให้ผู้ป่วยมีอาการทรุดลง หรือเป็นเหตุให้เสียชีวิตเร็วขึ้น ซึ่งผู้ป่วยหลอดเลือดสมองที่ต้องได้รับการดูแลในพื้นที่ มีด้วยกัน 3 ราย แต่ด้วยภาระงานของทีมเยี่ยมบ้าน ทำให้ไม่สามารถออกปฏิบัติงานตามแผนได้อย่างต่อเนื่องทุกครั้ง จึงทำให้ผู้ศึกษาสนใจที่จะพัฒนานวัตกรรม “ผ้าขาวม้าพาเพลิน” เป็นกายอุปกรณ์ประยุกต์มาจากภูมิปัญญาพื้นบ้าน เข้ามาเสริมเพื่อช่วยในการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต และ ส่งเสริมสนับสนุนให้ญาติ อสม.จิตอาสาและภาคีเครือข่ายสามารถดูแลผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาตได้ ซึ่งการส่งเสริมศักยภาพในการดูแล และการสร้างการดูแลที่ต่อเนื่อง ส่งผลให้ผู้ป่วยได้รับการฟื้นฟูสภาพที่บ้านอย่างต่อเนื่อง   วัตถุประสงค์ : 1. เพื่อพัฒนานวัตกรรม “ผ้าขาวม้าพาเพลิน” มาใช้ในการดูแล ต่อเนื่องที่บ้านได้   กลุ่มเป้าหมาย : ผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต 3 ราย   เครื่องมือ : แบบบันทึก ความสามารถการใช้ข้อต่อของผู้ป่วยอัมพฤก อัมพาต แบบสำรวจความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ   ขั้นตอนการดำเนินการ : วิธีการพัฒนาสิ่งประดิษฐ์ การทำนวัตกรรมกายอุปกรณ์ในการดูแลผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต จากภูมิปัญญาพื้นบ้าน “ผ้าขาวม้าพาเพลิน” วัสดุอุปกรณ์ประกอบด้วย ผ้าข้าวม้า ๑ ผืน เชือกหรือยางยืดยาว 2 เมตร ไม้กลม โดยใช้เชือกหรือยางยืดผูกปลายด้านหนึ่งกับที่ยึดโยงให้มั่น และปลายเชือกหรือยางอีกด้านหนึ่งผูกกับไม้กลมขนาดพอเหมาะให้แน่นโดยให้ปลายไม้ทั้ง 2 ด้านยื่นออกมาเล็กน้อยประมาณ 1 คืบ ฟั่นผ้าขาวม้าแล้วสอดไว้ที่ปลายไม้ที่ยื่นออกมาแล้วล็อคเป็นปมไว้ทั้ง 2 ข้าง เพื่อป้องกันผ้าหลุด โดยทดลองนำท่ากายบริหารเท้าและมือ ไปใช้ในผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต ทั้ง 3 ราย การบริหารเท้า จัดท่าผู้ป่วยนอนหงาย แล้วแขนผ้าขาวม้าใช้ปลายเท้า เอาเท้าข้างที่มีอาการคล้องที่ผ้าขาวม้า แล้วให้ญาติช่วยแกว่งไปมา ทำซ้ำๆท่าละ 10-20 รอบ แล้วพัก 1-2 นาที นับเป็น 1 ยก ทำติดต่อกันอย่างน้อย 5 ยก โดยให้ญาติทำวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น การบริหารมือ จัดท่าผู้ป่วยขึ้นนั่ง ผูกเชือกห้อยลงมาปลายทั้ง 2 ข้างมัดกับไม้กลมเพื่อใช้แทนรอก ใช้ผ้าขาวม้าคล้องที่ไม้โยปลายข้างหนึ่งผูกกับแขนที่มีอาการของผู้ป่วย หรือในกรณีที่ผู้ป่วยยังพอสามารถที่จะกำผ้าขาวม้าเองได้ ก็ให้กำปลายผ้าขาวม้าเอง แล้วใช้มือข้างที่ไม่มีอาการดึงชายผ้าขาวม้าอีกด้าน ดึงแล้วปล่อย เพื่อให้แขนอีกข้างมีการกระดกขึ้นลง ทำซ้ำๆท่าละ 10-20 รอบ แล้วพัก 1-2 นาที นับเป็น 1 ยก ทำติดต่อกันอย่างน้อย 5 ยก โดยให้ญาติทำวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น การทดสอบประสิทธิภาพสิ่งประดิษฐ์ -จากการนำนวัตกรรม ผ้าขาวม้าพาเพลิน ฟื้นฟูอัมพฤกษ์ไปใช้กับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (อัมพฤกษ์ อัมพาต) จำนวน 3 ราย โดยให้ญาตินำสิ่งประดิษฐ์ไปใช้กับผู้ป่วย เป็นเวลา 6 เดือน พบว่าผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (อัมพฤกษ์ อัมพาต) จำนวน 3 ราย หลังใช้ “ผ้าขาวม้าพาเพลิน” แล้วอาการดีขึ้น สามารถช่วยเหลือตัวเองได้มากขึ้น         ผลการศึกษา :   ข้อเสนอแนะ :         รางวัลที่ได้รับ : ยังไม่ได้รับรางวัล           ดาวน์โหลด : เอกสารฉบับโครงร่าง