ประเภทบทความ/งานวิจัย : CQI สถานะ : จัดทำรายงาน    บทความ/วิจัย เรื่อง : นวัตกรรมการดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุตำบลหนองแวง ผู้แต่ง : รัตนา หาญพรม ปี : 2560       หลักการและเหตุผล : การจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุตำบลหนองแวงพัฒนาขึ้นจากฐานปัญหาที่พบว่า ในอนาคตอันใกล้นี้สังคมไทยกําลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ปัจจุบันความก้าวหน้าด้านการแพทย์และสาธารณสุข ส่งผลให้จํานวนและสัดส่วนของประชากร ผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วโดยสัดส่วนประชากรสูงอายุโลกมีประชากรผู้สูงอายุ ที่มีอายุเกิน 65 ปีขึ้นไป ร้อยละ 7 โดยพบว่า ในปี2558 โลกมีประชากรทั้งหมด 7,336 ล้านคน มีประชากรผู้สูงอายุที่อายุ 65 ปี ขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 8 หรือ 565 ล้านคน ในขณะที่ประชากรของประเทศไทยอายุมากที่สุดในอาเซียนคือ มีอายุ 65 ปีขึ้นไป คิดเป็น ร้อยละ8.4 หรือ 60 ปีขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 12.59 จากความก้าวหน้าด้านการแพทย์ และการสาธารณสุขในประเทศไทย ทำให้อัตราการเกิดลดน้อยลง ประชากรมีอายุยืนยาวมากขึ้น ซึ่งจะส่งผล ให้ประชากรไทยมีผู้สูงอายุมากขึ้น มีการคาดการณ์ว่า อีกไม่กี่ปีข้างหน้า ประเทศไทยจะเป็นสังคม สูงวัยระดับสุดยอด ซึ่งหมายถึง มีสัดส่วนประชากรผู้สูงอายุ 65 ปีขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 20 หรืออาจกล่าวได้ ว่า ในอีก 4 ปีข้างหน้า พ.ศ.2564 ประเทศไทยจะกลายเป็น สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ ( Aged Society) ต่อจากนั้นอีกเพียงสิบปี ประเทศไทยจะกลายเป็น สังคมสูงวัยระดับสุดยอด (Super-Aged Society) จากสถานการณ์ดังกล่าว ทำให้ผู้สูงอายุและผู้เตรียมสู่วัยสูงอายุมีแนวโน้มเจ็บป่วยมากและเร็วขึ้น ดังนั้น การสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ จะเป็นวิธีการหนึ่งที่สามารถสร้างเสริมสุขภาพในกลุ่มผู้สูงอายุ ให้มีสุขภาพที่ดีและที่สำคัญ คือการมุ่งลดความเจ็บป่วยในกลุ่มผู้สูงอายุ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสร้างแก้วและองค์การบริหารส่วนตำบลหนองแวง ซึ่งเป็นหน่วยงานบริการสุขภาพปฐมภูมิมีพื้นที่รับผิดชอบทั้งหมด 16 หมู่บ้าน ในจำนวนนี้อยู่ในวัยผู้สูงอายุ จำนวน 1,142 คน ที่เป็นวัยผู้สูงอายุมักจะเจ็บป่วยได้ง่ายเนื่องจากความเสื่อมตามสภาพร่างงกาย โรคที่พบ ได้บ่อยได้แก่ โรคระบบกล้ามเนื้อโครงสร้างและกระดูกซึ่งส่วนใหญ่มีสาเหตุจากการประกอบอาชีพทางการ เกษตรกรรมและการเจ็บป่วยจากโรคเรื้อรังต่างๆ รวมถึงปัญหาทางด้านสภาพจิตใจภาวะซึมเศร้าและการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุ การดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุ โดยการมีส่วนร่วมจากชุมชนและภาคีเครือข่ายเพื่อสุขภาวะที่ดีในการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ โดยผสมผสานภูมิปัญญาท้องถิ่น ด้วยวีถีความพอเพียง ในการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชน เป็นการสร้างประสบการณ์ตรงนอกห้องเรียน ในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตให้กับชุมชน การการดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุตำบลหนองแวงดังกล่าวจะเป็นอีกวิธีหนึ่งที่จะสามารถเชื่อมโยง บูรณาการงานชมรมสร้างสุขภาพในชุมชนให้มีศักยภาพยิ่งขึ้น จะเป็นการเสริมสร้างจริยธรรมและรักษาวัฒนธรรมไทยเป็น กระบวนการสร้างความรักเอาใจใส่ ดูแลผู้สูงอายุในครัวเรือน สร้างวีถีครอบครัวอบอุ่นสังคมเข้มแข็งได้ยั่งยืนต่อไป ดังนั้นภาคีเครือข่าย ได้ตระหนักถึงปัญหา และความสำคัญของผู้สูง จึงมีส่วนร่วมในการดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุขึ้นเพื่อพัฒนาศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ในชุมชน ส่งผลให้เกิดความสงบสุขเป็น สังคมแห่งของการช่วยเหลือเกื้อกูล รักและภาคภูมิใจในท้องถิ่นของตนเองต่อไป   วัตถุประสงค์ : 1 เพื่อเสริมสร้างการพัฒนาตนเองและการเรียนรู้ตลอดชีวิตของผู้สูงอายุ 2 เพื่อเสริมสร้างสุขภาพที่ดีของผู้สูงอายุทั้งด้านร่างกายและจิตใจ 3 เพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงอายุสร้างสรรค์ประโยชน์แก่ชุมชนและสังคม 4 เพื่อเสริมสร้างคุณค่าทางภูมิปัญญาของผู้สูงอายุให้เป็นที่ประจักษ์และยอมรับ 5 เพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่นให้ดำรงสืบทอดไป   กลุ่มเป้าหมาย : ผู้สูงอายุทั้ง 16 หมู่บ้าน จำนวน 1,142 คน   เครื่องมือ : 1. กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพร่างกาย อารมณ์ สังคม จิตใจของผู้สูงวัย .2. กิจกรรมประเภทการส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้สูงอายุ 3. กิจกรรมประเภทการส่งเสริมสวัสดิการในการดูแลตนเองของผู้สูงอายุและการทำประโยชน์เพื่อชุมชน 4. กิจกรรมประเภทส่งเสริมความสามารถด้านวัฒนธรรม ภูมิปัญญาที่ผู้สูงอายุมีอยู่ 5. กิจกรรมประเภทการส่งเสริมการมีรายได้และการมีงานทำของผู้สูงอายุ   ขั้นตอนการดำเนินการ : 1 ประชาคมเพื่อสร้างความเข้าใจและความร่วมมือจากพื้นที 2 คัดเลือก และแต่งตั้งคณะทำงานขับเคลื่อนการดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุ 3 จัดทำแผนการดำเนินงาน 4 จัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุและขับเคลื่อนการดำเนินงาน 5 ติดตามและประเมินผลการดำเนินงาน         ผลการศึกษา : ในปีงบประมาณ 2559 โรงเรียนผู้สูงอายุได้จัดตั้ง โดยองค์การบริหารตำบลหนองแวง และภาคีเครือข่าย ทำให้เกิดการสร้างโรงเรียนผู้สูงอายุ เพื่อเป็นต้นแบบสำหรับการดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุ ตั้งอยู่ที่ศาลาวัดวัดวงศ์สว่างธิวราราม บ้านหนองขาม ตำบลหนองแวง อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ ผลที่ได้รับจากการดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุมีดังนี้ .1 ผู้สูงอายุที่อยู่ในชุมชน ได้เข้ามามีส่วนร่วม มีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนในวัยเดียวกันและคนต่างวัย ได้รับการยอมรับในฐานะสมาชิกของกลุ่ม ทำให้สุขภาพกายแข็งแรง จิตใจคลายเหงา และมีจิตปัญญา รู้เท่าทันและเข้าใจสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น สามารถปรับตัวและดำเนินชีวิตได้อย่างเหมาะสมตามวัย 2 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น / องค์กรที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนภาคีเครือข่าย สามารถนำองค์ความรู้ที่เกิดขึ้นไปเป็นแนวทางในการพัฒนารูปแบบของการดำเนินงานผู้สูงอายุต่อไปให้เกิดความยั่งยืน 3 เกิดช่องทางการบูรณาการงานด้านผู้สูงอายุ ระหว่าง อปท. ชุมชน ภาคส่วนอื่นในท้องถิ่น และส่วนกลาง ในการร่วมพัฒนางานเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้สูงอายุ .4 เกิดการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นระหว่างผู้สูงอายุด้วยกัน .5 ทำให้คนในชุมชนเห็นความสำคัญ และตระหนักถึงความสำคัญ และการดูแลผู้สูงอายุ 6 ทำให้กองทุนสวัสดิการผู้สูงอายุตำบลหนองแวงเข้มแข็งสามารถดำเนินการและให้ความช่วยเหลือแก่สมาชิกได้อย่างต่อเนื่อง   ข้อเสนอแนะ : การดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุ เป็นการดำเนินงานโดยมีข้อจำกัดด้านสถานที่และงบประมาณ ทำให้ ผู้สูงอายุในตำบลหนองแวงไม่สามารถเข้าโรงเรียนได้ทุกคน และโรงเรียนเปิดแค่เดือนละครั้งทำให้ขาดความต่อเนื่องในการมาโรงเรียนของผู้สูงอายุ ในส่วนของวิทยากรผู้มาให้ความรู้ ซึ่งบางครั้งก้ไม่สามารถมาให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุอย่างต่อเนื่องได้ รวมทั้งการเดินทางของผู้สูงอายุมาเข้าโรงเรียน เพราะตำบลหนองแวงมีพื้นที่กว้างใหญ่แต่ละหมู่บ้านห่างไกลกัน แลสถานที่ตั้งโรงเรียนอยู่วัดบ้านหนองขามซึ่งค่อนข้างไกลจากบางหมู่บ้านของผู้สูงอายุที่มาเข้าโรงเรียน         รางวัลที่ได้รับ : ยังไม่ได้รับรางวัล           ดาวน์โหลด : เอกสารฉบับเต็ม (Fulltext)