ประเภทบทความ/งานวิจัย : CQI สถานะ : จัดทำรายงาน    บทความ/วิจัย เรื่อง : การแปรรูปสมุนไพรเพื่อเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง ตำบลสมเด็จ อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ ผู้แต่ง : ปิยพงษ์ ภารไสว,สมภาร กัสมัง,แสงจันทร์ พลลาภ ปี : 2560       หลักการและเหตุผล : สาเหตุการเสียชีวิตที่สูงสุด 10 อันดับแรก เกิดจากโรคร้ายต่างๆ รวมถึงการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุจำนวนและอัตราการเสียชีวิตต่อประชากร 100,000 คน ตามสาเหตุที่สำคัญ พ.ศ. 2548 ประกอบไปด้วย มะเร็ง และเนื้องอกทุกชนิด อุบัติเหตุ โรคหลอดเลือดในสมอง และความดันเลือดสูง โรคหัวใจ ปอดอักเสบ และโรคอื่นๆ ของปอด โรคเกี่ยวกับไต โรคเกี่ยวกับตับ และตับอ่อน โรคภูมิคุ้มกันบกพร่องเนื่องจากไวรัส การบาดเจ็บจากการฆ่าตัวตาย ถูกฆ่าตาย วัณโรคทุกชนิด (กลุ่มข้อมูลข่าวสารสุขภาพ สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์พ.ศ. 2548) สาเหตุของโรคที่ เกิดขึ้นของโรคหลายชนิดเกิดจากการบริโภคอาหารที่ไม่ปลอดภัย อันเกิดจากการปนเปื้อนของสารเคมียาปราบศัตรูพืชในอาหารเช่น ผักผลไม้ที่มีขายทั่วไป ซึ่งประชาชนทั่วไปบริโภคโดยขาดความระมัดระวังจึงเกิดการสะสมของสารเคมีต่างๆ ในร่างกายของคนเราจึงทำให้สถิติของโรค มะเร็ง โรคเกี่ยวกับระบบต่างๆของร่างกายจึงมีสถิติสูงขึ้นเรื่อยๆ จึงยากแก่การที่จะเยียวยา สมุนไพรพื้นบ้านที่ปลูกแบบธรรมชาติโดยปราศจากสารเคมียาปราบศัตรูพืช จึงเป็นทางออกที่จะทำให้คนไทยมีสุขภาพที่ดีขึ้น พืชผักสมุนไพรเหล่านั้นนอกจากจะนำมาประกอบเป็นอาหารในชีวิตประจำวันที่ปลอดภัยแล้ว พืชผักบางชนิดยังสามารถนำมาเป็นยาสมุนไพรบำบัดอาการ ป้องกัน และรักษาอาการของโรคใช้บำรุงผิวพรรณ ดูแลสุขภาพ ของตนเองคนในครอบครัว แล้วยังสามารถนำมาผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ของชุมชนท้องถิ่นเพื่อเป็นสินค้าของชุมชน และสร้างเศรษฐกิจของชุมชนให้มีความมั่นคงต่อไป โครงการแปรรูปสมุนไพรเพื่อเสริมสร้างเศรษฐกิจชุมชนบนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง เป็นโครงการที่ช่วยส่งเสริมให้ความรู้และยกระดับการผลิตพืชสมุนไพรพื้นบ้านครบวงจรเนื่องจากพืช พืชผักเหล่านี้จะนำมาแปรรูป เป็นอาหาร เป็นยา เป็นผลิตภัณฑ์เพื่อใช้ในชุมชน เพื่อลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน บรรเทาอาการของโรคบางชนิดเช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน โรคกระเพาะอาหาร สารพิษตกค้างในเลือดเป็นต้น โดยเหล่านี้ประกอบไปด้วยกลุ่มอสม. แม่บ้านเกษตรกร กลุ่มผู้สูงอายุในชุมชน กลุ่มวิสาหกิจชุมชน นักเรียน ฯลฯ โดยกลุ่มดังกล่าวเมื่อผ่านการฝึกอบรมปฏิบัติการสามารถนำความรู้ เหล่านั้นไปใช้ประโยชน์กับ ตนเอง ครอบครัว และชุมชนได้บุคคลเหล่านี้สามารถรวมตัวกันเป็นกลุ่มผู้ผลิตสมุนไพรขนาดย่อมเพื่อใช้ในชุมชน ตลอดจนผลิตเป็นสินค้าของชุมชนได้อย่างมีความมั่นใจ โครงการนี้เมื่อขยายไปครบทั้ง 12 หมู่บ้านของ ตำบลสมเด็จ อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ แล้วยังสามารถขยายเข้าไปสู่สถานศึกษา ในท้องถิ่นต่างๆได้อย่างดีเพื่อเป็นการปลูกฝังให้เด็กและเยาวชนได้มองเห็นความสำคัญคุณค่าของพืชพรรณท้องถิ่น และสมุนไพรที่สามารถนำมาใช้กับตนเองกับผู้อื่น และสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มเป็นผลิตเพื่อจำหน่ายเป็นรายได้ให้กับตนเองครอบครัว ตลอดจน เพื่ออนุรักษ์ความเป็นไทยและภูมิปัญญาไทย   วัตถุประสงค์ : 1. การสร้างมูลค่าเพิ่มจากพืชพรรณสมุนไพรในท้องถิ่น 2. การสร้างสุขภาพที่ดีปลอดภัยจากโรคที่มีปัญหาต่อสุขภาพ 3. สร้างเศรษฐกิจชุมชนให้เข้มแข็งบนพื้นฐานของเศรษฐกิจพอเพียง   กลุ่มเป้าหมาย : ประชาชนในเขตรับผิดชอบของบ้านหนองบัวโดน ตำบลสมเด็จ อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ ได้แก่หมู่ที่ 1,7,11 และ 12   เครื่องมือ :   ขั้นตอนการดำเนินการ : กิจกรรมและวิธีดำเนินงาน ประกอบด้วย - การเตรียมการ -การประสานเตรียมคนเตรียมสถานที่ สำหรับฝึกอบรม -การเตรียมเอกสารและวัสดุฝึกกำหนดการฝึกอบรมเผยแพร่ - การดำเนินงานหรือให้บริการ การดำเนินการฝึกอบรมโดยวิธีการอบรมปฏิบัติการ - ภาคทฤษฏี ความรู้เรื่องพืชสมุนไพรเบื้องต้นแบบต่างๆ สรรพคุณของสมุนไพรพื้นบ้านการใช้ประโยชน์ของสมุนไพร วิธีการแปรรูปสมุนไพร บรรจุภัณฑ์และแนวทางการตลาด - ภาคปฏิบัติ วิธีการการเตรียมสมุนไพร สด แห้ง เพื่อทำผลิตภัณฑ์ การอบแห้ง การเก็บ การบดร่อน เพื่อเตรียมทำผลิตภัณฑ์สมุนไพร การบรรจุซองชา รวมทั้งหมด 16 ชั่วโมง/การอบรม 1ครั้ง บรรยาย 4 ชั่วโมง ปฏิบัติ 12 ชั่วโมง ระยะเวลาการฝึกอบรม 2วัน – คุณสมบัติของผู้รับการถ่ายทอดฯ สามารถอ่านภาษาไทยออกเขียนภาษาไทยได้ – สื่อที่ใช้ในการถ่ายทอดฯ เอกสารประกอบการบรรยาย เครื่องบดปั่น เตาไฟฟ้า เตาแก๊ส ซอง บรรจุชา เครื่องผนึกปากถุง ตู้อบ การติดตามและประเมินผล – การประเมินผลในระหว่างอบรมโดยการสังเกตสอบถาม – การทดลองฝึกปฏิบัติด้วยตนเอง – การติดตามผลหลังการฝึกอบรม         ผลการศึกษา : 1. เกิดการนำสมุนไพรท้องถิ่นมาแรรูปใช้ในการส่งเสริมสุขภาพ 2. บูรณาการร่วมกับการจัดบริการในคลินิกโรคเรื้อรังของรพ.สต. 3. ชุมชนมีรายได้จากการจำหน่ายสมุนไพรแปรรูป   ข้อเสนอแนะ : ควรมีการดำเนินการต่อเนื่อง และขยายตลาดการจำหน่าย         รางวัลที่ได้รับ : ยังไม่ได้รับรางวัล           ไม่มีเอกสารแนบ