ประเภทบทความ/งานวิจัย : R2R สถานะ : จัดทำรายงาน    บทความ/วิจัย เรื่อง : การเยี่ยมบ้านผู้ป่วยด้านสุขภาพจิตและจิตเวชโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวและภาคีเครือข่ายในชุมชน ภายใต้การสนับสนุนดำเนินงานของกองทุนสุขภาพระดับพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลศรีสมเด็จ ตำบลศรีสมเด็จ อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ ผู้แต่ง : ทิพย์สุดา พันธ์ดี,กนกลดา รัตน์วิเศษ ปี : 2560       หลักการและเหตุผล : ปัญหาสุขภาพจิตเป็นปัญหาที่สำคัญของประเทศไทย โดยพบว่าประชากร 1 ใน 5 ของประเทศมีปัญหาสุขภาพจิต ทำให้เกิดความพิการและสูญเสียเป็นจำนวนมาก เพราะปัญหาสุขภาพจิตมิใช่ส่งผลกระทบต่อตัวผู้ป่วยเท่านั้น รวมไปถึงญาติ ผู้ดูแลและบุคคลในสังคม ยังพบว่าผู้ป่วยจิตเวช ยังขาดโอกาสและแรงสนับสนุนทางสังคม ทำให้เป็นตกเป็นเหยื่อในรูปแบบต่างๆหรือเสี่ยงต่อการก่อคดีอุกฉกรรจ์ และยังพบว่าญาติหรือผู้ดูแลผู้ป่วยได้รับผลกระทบด้านสุขภาพ เศรษฐกิจและสังคม เป็นโรคที่ก่อให้เกิดภาระสูงต่อการดูแล ส่งผลให้ญาติมีความท้อแท้เบื่อหน่าย หมดหวังและกำลังใจในการรักษา ประกอบกับอาการผู้ป่วยไม่คงที่ กำเริบบ่อยครั้ง เกรงว่าจะก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้อื่นและชุมชน ญาติหรือผู้ดูแลจึงต้องล่ามขังไว้และก่อให้เกิดผลกระทบด้านลบตามมา นอกจากนี้ผู้ป่วยมักมีอาการกำเริบซ้ำบ่อยซึ่งมีผลกระทบต่อความรุนแรงของอาการมากขึ้นและอาการเรื้อรังไม่หายขาดส่งผลเสียต่อชีวิตของผู้ป่วยและญาติ ดังนั้นการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้จะต้องได้รับการรักษาและดูแลต่อเนื่องจากคนในครอบครัวและในชุมชน โดยอาศัยแนวทางการดำเนินงานและการติดตามเยี่ยมผู้ป่วยแบบมีส่วนร่วมของครอบครัวและภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ผ้ป่วยสามารถอยู่ในสังคมและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น   วัตถุประสงค์ : 1. เพื่อพัฒนารูปแบบการเยี่ยมบ้านผู้ป่วยด้านสุขภาพจิตและจิตเวชโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวและภาคีเครือข่ายในชุมชน 2. เพื่อให้ผู้ป่วยด้านสุขภาพจิตและจิตเวชได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง 3. เพื่อสร้างเครือข่ายดูแลผู้ป่วยด้านสุขภาพจิตและจิตเวชในชุมชน   กลุ่มเป้าหมาย : 1. ผู้ป่วยด้านสุขภาพจิตและจิตเวชในเขตพื้นที่ตำบลศรีสมเด็จ อ.สมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 50 คน 2. ภาคีเครือข่ายด้านสุขภาพจิตและจิตเวชตำบลศรีสมเด็จ   เครื่องมือ :   ขั้นตอนการดำเนินการ : 1. ภาคีเครือข่ายร่วมวิเคราะห์ปัญหาในการดำเนินงานและ สภาพปัญหาของผู้ป่วยด้านสุขภาพจิตและจิตเวช ในพื้นที่ 2. ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบ้านหนองแสงกำหนดแผนการดำเนินงานร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศรีสมเด็จ 3. ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบ้านหนองแสงอบรมพัฒนาศักยภาพแก่ภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง 4. ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบ้านหนองแสงอบรมพัฒนาศักยภาพแก่อาสาสมัครสาธารณสุข และญาติในการดูแลสุขภาพผู้ป่วย (Home health care ) 5. ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบ้านหนองแสงกำหนดรูปแบบ แนวทางการเยี่ยมบ้านผู้ป่วยด้านสุขภาพจิตและจิตเวช 6. ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศรีสมเด็จออกเยี่ยมบ้านผู้ป่วย 7. สรุปผลการเยี่ยมบ้าน และคืนข้อมูลแก่ผู้บริหารและผู้เกี่ยวข้องทุกระดับ         ผลการศึกษา : ตัวชี้วัด ค่าเป้าหมาย ผลงาน บรรลุตามวัตถุประสงค์ ภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วมในการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยสุขภาพจิตและจิตเวช ร้อยละ 100 ร้อยละ100  ผู้ป่วยสุขภาพจิตและจิตเวชในตำบลศรีสมเด็จทุกรายได้รับการติดตามดูแลต่อเนื่องจากภาคีเครือข่าย ร้อยละ100 ร้อยละ 100  ผู้ป่วยสุขภาพจิตและจิตเวชทุกรายได้รับการขึ้นทะเบียนสิทธิผู้พิการ ร้อยละ 100 ร้อยละ 100  การจัดสรรงบประมาณทำให้เกิดแกนนำและผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชทั่วถึง ร้อยละ 100 ร้อยละ 100  จากการดำเนินโครงการพบว่า หลังการจัดโครงการพัฒนาระบบบริการการดูแลผู้ป่วยสุขภาพจิตและจิตเวชเรื้อรังแบบมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายโดยการ ดำเนินการตามบาบาทหน้าที่ การติดตามเยี่ยมบ้าน และการพัฒนาศักยภาพแกนนำและผู้ดูแลในการดูแลผู้ป่วยสุขภาพจิตและจิตเวช การดูแลช่วยเหลือผู้ป่วยตามบริบทแต่ละปัญหา จึงทำให้เกิดเครือข่ายในการดูแลผู้ป่วยสุขภาพจิตและจิตเวช ชุมชนเป็นเจ้าของปัญหาในการดูแลและดำเนินกิจกรรมตามบทบาทของแต่ละฝ่าย ผู้ดูแลและแกนนำสามารถดูแลผู้ป่วยด้วยความมั่นใจและถูกต้อง ลดภาระในการดูแล ผู้ป่วยไม่มีอาการกำเริบ ลดค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษา ผู้ป่วยสามารถอยู่ร่วมกับชุมชนได้โดยชุมชนยอมรับ   ข้อเสนอแนะ : ควรมีผู้ดูแลผู้ป่วยสุขภาพจิตและจิตเวชที่เป็นผู้ดูแลรองที่มีความรู้ความเข้าใจในการดูแลผู้ป่วยเมื่อผู้ดูแลหลักไม่สามารถดูแลได้ โอกาสพัฒนามีการสนับสนุนการประกอบอาชีพในผู้ป่วยรายที่สามารถประกอบอาชีพและกำลังว่างงานเพื่อเป็นการฟื้นฟูสมรรถนะของผู้ป่วย มีการดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่องภาคีเครือข่ายมีการรับสงข้อมูลและแลกเปลี่ยนข้อมูลในการดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่องเพื่อวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดขึ้นร่วมกันในการวางแผนแก้ปัญหาให้ครั้งต่อไป ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในชุมชนของผู้ป่วยสุขภาพจิตและจิตเวชที่ได้รับการฟื้นฟูสมรรถนะ เช่น การจัดเวทีประกวดต่างๆ การร่วมกิจกรรมตามปฏิทินชุมชน         รางวัลที่ได้รับ : ยังไม่ได้รับรางวัล           ดาวน์โหลด : เอกสารฉบับเต็ม (Fulltext)