ประเภทบทความ/งานวิจัย : เรื่องเล่า สถานะ : เสนอโครงร่าง    บทความ/วิจัย เรื่อง : โครงการชาวตำบลดอนสมบูรณ์ห่างไกลพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ประจำปีงบประมาณ 2560 ผู้แต่ง : พีรยา ลาภบุญเรือง ปี : 2560       หลักการและเหตุผล : มะเร็งเป็นปัญหาสาธารณสุขของประเทศ และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตลำดับต้นๆของคนไทย โดยเฉพาะมะเร็งตับ มะเร็งท่อน้ำดี ในแต่ละปีมีคนไทยป่วยและเสียชีวิตจากโรคนี้ประมาณ 20,000 คน ซึ่งสูงที่สุดในโลก ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นผู้ชายวัยทำงาน เมื่อตรวจพบแล้วมักเสียชีวิตภายใน 1 ปี ทำให้ครอบครัวประสบปัญหาขาดผู้นำครอบครัว เกิดปัญหาสังคมตามมา สาเหตุสำคัญอย่างหนึ่งของการป่วยเป็นมะเร็งท่อน้ำดี คือพฤติกรรมการบริโภคปลาน้ำจืดมีเกล็ดแบบดิบๆ สุกๆ ทำให้เกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ จากการสำรวจหลายครั้ง พบคนไทยอย่างน้อยร้อยละ 10 หรือประมาณ 6 ล้านคนเป็นโรคนี้ ทำให้เสี่ยงจะเป็นมะเร็งท่อน้ำดีในอนาคต โดยเฉพาะในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ บางส่วนของภาคเหนือ ภาคกลาง ที่มีประชากรกลุ่มเสี่ยงสูง กระทรวงสาธารณสุขร่วมกับภาคีเครือข่าย ทั้งภาครัฐ เอกชนและประชาสังคม ผลักดันให้ปัญหาพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี เป็นวาระประเทศ โดยจัดทำแผนยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติการทศวรรษกำจัดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี พ.ศ. 2559-2568 มีเป้าหมายใน 10 ปีข้างหน้า คนไทยจะติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับน้อยลงกว่า 6 แสนราย กลุ่มเสี่ยงมะเร็งท่อน้ำดีได้รับการคัดกรองและรักษา ลดอัตราการเสียชีวิตลงร้อยละ 50 จาก 40 ต่อแสนประชากร เหลือ 20 ต่อแสนประชากร ด้วย 5 มาตรการ คือ 1.ปลาปลอดพยาธิ 2.คนปลอดพยาธิ 3.การคัดกรองมะเร็งท่อน้ำดีด้วยเครื่องอัลตราซาวด์ 4.การส่งต่อและการรักษาหวังผลรักษาหายขาด การรักษาแบบประคับประคอง 5.ระบบสนับสนุน อาทิ การจัดทำฐานข้อมูล การวิจัย ให้ความรู้ประชาชน เป็นต้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านดอนยานาง ได้เล็งเห็นความสำคัญดังกล่าว จึงจัดทำโครงการชาวตำบลดอนสมบูรณ์ห่างไกลพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีประจำปีงบประมาณ 2560 เพื่อรณรงค์ลด ละ เลิกการกินปลาดิบ และสร้างกระแสต้านโรคพยาธิใบไม้ในตับและมะเร็งท่อน้ำดีขึ้นในพื้นที่   วัตถุประสงค์ : 1. เพื่อให้ประชาชนที่มีอายุ 40 ปีได้รับการคัดกรองโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี 2. เพื่อสร้างเครือข่ายการดำเนินงานดูแลประชาชนและผู้ป่วยในเรื่องโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี 3. เพื่อให้กลุ่มเสี่ยงได้รับการตรวจหาไข่พยาธิ 4. เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมกลุ่มเสี่ยง ในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี   กลุ่มเป้าหมาย : ประชาชนอายุ 40 ปี ตำบลดอนสมบูรณ์ อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์   เครื่องมือ : แบบประเมินความรู้ก่อนและหลังการอบรม   ขั้นตอนการดำเนินการ : 1.จัดทำโครงการเพื่อขอสนับสนุนงบประมาณการดำเนินงานจากกองทุนหลักประกันสุขภาพ ตำบลดอนสมบูรณ์ 2. จัดประชุมชี้แจงแนวทางการดำเนินงานกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง 3. คัดกรองกลุ่มเสี่ยงที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปี ด้วยแบบคัดกรองด้วยวาจา (verbal screening) 4. จัดทำทะเบียนกลุ่มเสี่ยงหลังการคัดกรองด้วยวาจา 5. จัดกิจกรรมสร้างกระแสต้านโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีเพื่อรณรงค์ลด ละ เลิก การกินปลาดิบ โดยการอบรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีแก่กลุ่มเสี่ยง และสัญญาใจของกลุ่มเสี่ยงในการเลิกพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค 6. ประกาศวาระตำบลปลอดการกินปลาดิบ 7. ตรวจหาไข่พยาธิกลุ่มเสี่ยง 8. ส่งต่อกลุ่มที่ตรวจพบไข่พยาธิใบไม้ตับเพื่อรับการ Ultrasound ที่โรงพยาบาล 9. ติดตามผลการรักษาและติดตามเยี่ยมบ้านกลุ่มที่ตรวจพบไข่พยาธิ 10. ประเมินความพึงพอใจโครงการ 11. สรุปและรายงานผลการดำเนินงาน         ผลการศึกษา :   ข้อเสนอแนะ :         รางวัลที่ได้รับ : ยังไม่ได้รับรางวัล           ไม่มีเอกสารแนบ