ประเภทบทความ/งานวิจัย : วิจัย สถานะ : จัดทำรายงาน    บทความ/วิจัย เรื่อง : ผลลัพธ์การจัดการสิ่งแวดล้อมตามแนวทาง Green and Clean Hospital รพ.สต.บ้านนามล ตำบลโคกสมบูรณ์ อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ ผู้แต่ง : นายทศพล ศรีชัยชิต ปี : 2561       หลักการและเหตุผล : ปัจจุบันสิ่งแวดล้อมถือว่าเป็นปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพของประชาชนเป็นอย่างมาก ซึ่งการพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมในรพ.สต. ให้ถูกต้องตามหลักวิชาการนั้น มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ทั้งด้าน การส่งเสริม ป้องกัน และรักษาสุขภาพ ซึ่งในแต่ละวันจะมีกิจกรรมจากผู้มาใช้บริการรวมทั้งเจ้าหน้าที่ ของรพ.สต.จำนวนมาก ก่อให้เกิดของเสีย สิ่งปฏิกูลที่เกิดจากการขับถ่าย ตลอดจนมูลฝอยติดเชื้อ การใช้พลังงาน และการใช้สารเคมี ในกิจกรรมต่างๆ ซึ่งกระบวนการเหล่านี้ล้วนส่งผลกระทบต่อปัญหาสุขภาพอนามัยและ สิ่งแวดล้อม ของ รพ.สต. และชุมชนโดยรอบได้ ดังนั้น การศึกษาครั้งนี้จึง มีวัตถุประสงค์ เพื่อเป็นการพัฒนาองค์กร โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนามล ซึ่งเป็นสถานบริการในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข ให้มีการสุขาภิบาล การป้องกันโรค และส่งเสริมสุขภาพอนามัย ของประชาชนในพื้นที่อย่างยังยืน ด้วยการทำให้สิ่งแวดล้อมสะอาด และตัดวงจรการเกิดโรค ตามมาตรฐานด้านสุขอนามัย ตามแนวทาง GREEN and CLEAN Hospital ดำเนินการศึกษาและพัฒนาการงาน ในปีงบประมาณ 2560 ตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2559 ถึง 30 กันยายน 2560 และได้นำผลการเปรียบเทียบ ก่อนดำเนินงาน GREEN and CLEAN Hospital มาสรุปและประเมินผลก่อนการดำเนินงาน รวบรวมข้อมูล เผยแพร่ความรู้ และสร้างนวัตกรรมเพื่อส่งเสริมสิ่งแวดล้อม ให้ปลอดภัยต่อสุขภาพของประชาชนในพื้นที่   วัตถุประสงค์ : ศึกษาผลลัพธ์การจัดการสิ่งแวดล้อมตามแนวทาง Green and Clean Hospital รพ.สต.บ้านนามล ตำบลโคกสมบูรณ์ อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์   กลุ่มเป้าหมาย :   เครื่องมือ : แบบประเมิน Green and Clean Hospital   ขั้นตอนการดำเนินการ : 1. รพ.สต.บ้านนามล มีการกำหนดนโยบาย จัดทำแผนการ ขับเคลื่อน พัฒนาศักยภาพ และสร้าง กระบวนการสื่อสารให้เกิดการพัฒนา ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม GREEN&CLEAN Hospital อย่างมี ส่วนร่วมของคนในองค์กร และชุมชน 2.การดำเนินงานของ รพ.สต.นามลตามกิจกรรม GREEN เพื่อให้ผ่านการประเมินตามเกณฑ์มาตรฐาน ประกอบไปด้วย การจัดการขยะทุกประเภท การพัฒนาส้วมมาตรฐานสะอาด เพียงพอ และ ปลอดภัย (HAS) การจัดการด้านพลังงาน การจัดการส่งเสริมสภาพแวดล้อมในการทำงาน และการจัดการน้ำบริโภคใน รพ.สต. 3 รพ.สต.การสื่อสารเพื่อสร้างความเข้าใจ เป็นแกนหลังในการดำเนินงานสิ่งแวดล้อมในชุมชน ขยายผลสู่องค์กรในภาพรวม สร้างกิจกรรมแบบมีส่วนร่วม และเกิดประสิทธิภาพงานสิ่งแวดล้อมอย่างยังยืน         ผลการศึกษา : ผลการดำเนินงาน ได้เกิดการพัฒนานวัตกรรมเพื่อสิ่งแวดล้อมและตอบโจทย์ตัวชีวัตในงานมาตรฐาน GREEN and CLEAN Hospital ดังนี้ 1.นวัตกรรมการใช้ถุงย่ามผ้าในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง แทนถุงพลาสติกปกติใช้ปีละ 9,828 ถุง รพ.สต.มีผู้ป่วยโรคเรื้อรัง จำนวน 219 คน มารับยาเดือนละ 1 ครั้ง คิดเป็นการประหยัดถุงพลาสติกได้ 2,628 / ปี คิดเป็นจำนวนเงิน 1,944 บาท ลดการใช้ถุงพลาสติกลงถึง 26.73 % 2.มีระบบการกำจัด และคัดแยกขยะติดเชื้อ ตามมาตรฐานงาน IC ลดการเกิดอุบัติเหตุจากการเก็บขยะติดเชื้อ และลดการกระจายเชื้อโรคจากขยะอย่างถูกวิธี ผลการปฏิบัติ 2560 พบไม่เกิดอุบัติเหตุจากการ เก็บและขนส่งขยะติดเชื้อ 3.นวัตกรรมธนาคารขยะ กำจัด คัดแยกขยะเปียก แห้ง รีไซเคิล และขยะติดเชื้ออย่างถูกวิธี โดยการนำขยะที่เกิดในสถานบริการมาบริหารจัดการให้ถูกวิธี และเกิดประโยชน์สูงสุด 4.การทำบ่อเก็บปุ๋ยหมัก โดยการนำเศษอาหาร และวัชพืช มาทำปุ๋ยหมัดใช้ ใน รพ.สต.ได้เดือนละ 4.5 กิโลกรัม แทนการใช้ปุ๋ยเคมี 5.มีการพัฒนาส้วมมาตรฐานสะอาด เพียงพอ และ ปลอดภัย (HAS) ได้คะแนนประเมินความพึงพอใจ จากผู้มาใช้ห้องน้ำ ในระดับที่ดีมาก จำนวล 12 เดือน 6.ลดการใช้น้ำยาเคมีที่เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม ด้วยนวัตกรรมการน้ำยาเอนกประสงค์ ทำจากน้ำหมักสับปะรด ใช้ทำความสะอาดพื้น ซักผ้า เช็ดกระจกปกติ ค่าใช้จ่ายปีก่อนทั้งปี คิดเป็นจำนวนเงิน 8,980 บาท ต้นทุนน้ำยาเอนกประสงค์ กิโลกรัมละ 10 บาทใช้เดือนละ 10 กิโลกรัม รวมทั้งปี 120 กิโลกรัม คิดเป็นค่าใช้จ่าย 1,200 บาท ลดค่าใช้จ่าน้ำยาเคมีทำความสะอาดลง คิดเป็นเงิน 7,780 บาท 7.มาตรการการประหยัดพลังงานไฟฟ้า “ ตัวไปไฟดับ ” กำหนดการเปิดปิดแอร์ เป็นเวลา 09.30 น. – 11 .30 น. และ 13.30 น. – 15.30 น. พักเที่ยงปิดคอมพิวเตอร์ และ เปลี่ยนบัลลาสต์อิเล็คทรอนิค ลดการใช้ไฟฟ้าเดือนละ 39.96 หน่วย เทียบกับปีงบประมาณก่อน ปี 2559 รวมทั้งหมดคิดเป็นจำนวนเงิน 20,429 บาท หลังใช้มาตรการเหล่านี้คิดเป็นจำนวนเงิน 17,225 บาท ลดลง 16.89 % 8.การปั้นจักรยานเยี่ยมบ้าน ยึดหลัก “ใกล้ๆไปจักรยาน” ลดการใช้น้ำมันเดือนละ 10 ลิตร ลดค่าใช้จ่าย เดือนละ 300 บาท ปีละ 3,600 บาท 9.นวัตกรรมกระถางชีวภาพ ลดโลกร้อน ทำจากกระดาษหลังยาเหลือใช้ เพิ่มประโยชน์ และพื้นที่สีเขียว 10.เกิดเครือข่ายการดูแลสิ่งแวดล้อมในชุมชน จากการร่วมกลุ่มจิตอาสากองทัพมด ประกอบไปด้วย โรงเรียน อบต. ทำฝายป่าดงนามล สร้างสำนึกรักสิ่งแวดล้อมตั้งแต่เด็ก ในชุมชน   ข้อเสนอแนะ : จากการดำเนินงาน มาตรฐานรพ.สต. GREEN and CLEAN พบว่าการดำเนินงานด้วยนวัตกรรมด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อสุขภาพแบบผสมผสาน ของรพ.สต.บ้านนามล ผ่านเกณฑ์การประเมิน มีผลงานงาน ในระดับ ดี จากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์ ในปี 2560 ขยายผลต่อชุมชน ลดโรค และเป็นสถานบริการที่มีสิ่งแวดล้อมดีต่อสุขภาพของประชาชน         รางวัลที่ได้รับ : รองชนะเลิศ อันดับ 2 ระดับ ระดับเขต           ดาวน์โหลด : เอกสารฉบับโครงร่าง