ประเภทบทความ/งานวิจัย : CQI สถานะ : จัดทำรายงาน    บทความ/วิจัย เรื่อง : สวย…อันตราย ผู้แต่ง : สุภามาส ถานะ ปี : 2561       หลักการและเหตุผล : จากสถานการณ์โรคพิษสุนัขบ้าของอำเภอร่องคำ ในช่วงเดือนพฤศจิกายน ปี 2560 พบว่า มีผู้ถูกสุนัขให้ผลบวกพบเชื้อโรคพิษสุนัขบ้ากัด จำนวน 29 ราย เพศชาย17 ราย เพศหญิง 12 ราย กลุ่มอายุที่พบสูงสุดคือกลุ่มอายุ 15 - 24 ปี พบ 9 ราย ผู้สัมผัสสุนัขให้ผลบวกพบเชื้อไวรัสโรคพิษสุนัขบ้า จำนวน 41 ราย เพศหญิง 21 ราย เพศชาย 20 ราย อายุที่พบสูงสุด คือ กลุ่มอายุ 5 - 9 ,45 – 54 ปี พบ 8 ราย จากสถานการณ์ดังกล่าวสะท้อนให้เห็นว่าประชาชนในพื้นที่ยังขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคพิษสุนัขบ้า รวมทั้งยังขาดความตระหนักต่อการนำสัตว์เลี้ยงไปรับวัคซีน ทำให้ขาดการดูแลตนเองและสัตว์เลี้ยง ประกอบกับการเข้าถึงวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าในสัตว์ยังไม่ทั่วถึง   วัตถุประสงค์ : 1.)เพื่อยืนยันการรายงานโรค 2.) เพื่อหาสาเหตุการเกิดโรค 3.)เพื่อค้นหาผู้ป่วยและผู้สัมผัสโรคเพิ่มเติมในหมู่บ้าน4.)เพื่อหามาตรการและดำเนินการควบคุมป้องกันโรคไม่ให้แพร่ระบาดต่อไป   กลุ่มเป้าหมาย : ผู้ถูกสุนัขให้ผลบวกพบเชื้อโรคพิษสุนัขบ้ากัด จำนวน 29 ราย   เครื่องมือ :   ขั้นตอนการดำเนินการ : 1. รวบรวมข้อมูลการเกิดโรคตามบุคคล เวลา สถานที่ จากการรายงานโรคในอดีตที่ผ่านมา 2. การสอบสวนโรคโดยใช้แบบสอบสวนโรคเฉพาะราย สัมภาษณ์ผู้ใกล้ชิดผู้ป่วย เช่น ญาติ ภรรยา หรือเพื่อนบ้านใกล้เคียง 3. รวบรวมข้อมูลจากสถานบริการที่รักษา และผู้ที่เกี่ยวข้อง เช่น แพทย์ พยาบาล และสหวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง แล้วทำการสรุปผลการสอบสวนโรคเชิงพรรณนา เพื่อนำเสนอผู้บังคับบัญชาที่เกี่ยวข้องต่อไป         ผลการศึกษา : ผู้ถูกสุนัขให้ผลบวกพบเชื้อโรคพิษสุนัขบ้ากัด จำนวน 29 ราย เพศชาย17 ราย เพศหญิง 12 ราย กลุ่มอายุที่พบสูงสุดคือกลุ่มอายุ 15 - 24 ปี พบ 9 ราย ผู้สัมผัสสุนัขให้ผลบวกพบเชื้อไวรัสโรคพิษสุนัขบ้า จำนวน 41 ราย เพศหญิง 21 ราย เพศชาย 20 ราย อายุที่พบสูงสุด คือ กลุ่มอายุ 5 - 9 ,45 – 54 ปี พบ 8 ราย จากการสอบถามผู้ถูกสุนัขกัดและสัมผัสสุนัขตัวดังกล่าว พบว่า ทราบว่าสุนัขไม่มีเจ้าของ แต่ด้วยลักษณะสุนัขมีความน่ารัก จึงไปอุ้ม หยอกล้อ ให้อาหาร ทำให้สุนัขนั้นกัด จำแนกเป็นผู้สัมผัสฯ ระดับ 1 จำนวน 43 คน ระดับ 2 จำนวน 5 คน และระดับ 3 จำนวน 24 คน ผู้สัมผัสฯ ระดับ 2 และ 3 จำนวน 33 คน ได้รับวัคซีน Verorab 0.1ml ID 2 จุด 4 ครั้ง ร่วมกับ ERIG 1 เข็ม (ให้พร้อม Verorab ครั้งที่ 1) ปริมาณ Dose คำนวณตามน้ำหนัก/อายุ ผู้สัมผัสฯระดับ 1 จำนวน 42 คน ได้รับวัคซีน Verorab 0.1ml 2 จุด 3 ครั้ง และ 3 คน ได้รับ Verorab 0.1ml 2 จุด 3 ครั้ง ร่วมกับ ERIG 1 ครั้ง แผนการให้วัคซีนใน Day 0,3,7 และ 21 ช่วงเวลาในการสัมผัสสุนัขติดเชื้อฯระหว่างวันที่ 6 - 18 พฤศจิกายน 2560 พบผู้สัมผัสฯสูงสุดในวันที่ 11 พฤศจิกายน 2560 จำนวน 27 คน พบสูงสุดในบ้านด่านใต้ ตำบลเหล่าอ้อย 57 คน พบสูงสุดในหมู่ 10 (31 คน) บ้านสองห้อง ตำบลร่องคำ พบสูงสุดในหมู่ 5 (6 คน) ส่วนใหญ่ถูกกัดบริเวณบ้าน คิดเป็นร้อยละ 90.27 ผู้สัมผัสระดับ 2 และ 3 ตำแหน่งที่ถูกกัดมากที่สุดคือบริเวณมือ ร้อยละ 20.00 รองลงมา คือ นิ้วร้อยละ 16.66 ผู้สัมผัสรายแรก เพศชาย อายุ 58 ปี ที่อยู่ 41 หมู่ 11 บ้านสองห้อง ตำบลร่องคำ ถูกสุนัขติดเชื้อฯกัดที่บ้านตนเองขณะเดินลงจากนั่งร้านที่ใช้ซ่อมหลังคาบ้าน ในวันที่ 6 พฤศจิกายน 2560 ถูกกัดบริเวณเท้าขวา มีแผลเลือดออก ปัจจุบันแผลแห้ง ไม่มีรอยโรค รับการรักษาในวันที่ 16 พฤศจิกายน 2560 (Verorab 0.1ml 2 จุด 4 ครั้ง ร่วมกับ ERIG 1 เข็ม) มีโรคประจำตัวคือเบาหวาน และเคยมีประวัติการรับรักษาโรคหลอดเลือดสมอง ภายหลังการฉีควัคซีนโรคพิษสุนัขบ้า มีไข้และระดับน้ำตาลในเลือดลดลง จึงเข้ารับการรักษาเป็นผู้ป่วยใน ปัจจุบันอาการดีขึ้น ไม่มีไข้ รอสังเกตอาการก่อนจำหน่ายกลับบ้าน ข้อมูลสุนัข เป็นสุนัขเพศผู้ สีขาวนวลผสมน้ำตาล สายพันธุ์บางแก้วผสมโกเด้นท์ ชื่อเปา อายุประมาณ 3-4 เดือน ไม่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า นิสัยดุร้าย   ข้อเสนอแนะ : 1.ควรมีการจัดอบรมให้ความรู้เครือข่ายป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าแก่บุคลากรทางการแพทย์ เจ้าหน้าที่ สาธารณสุขปศุสัตว์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อพัฒนาองค์ความรู้ด้านการวินิจฉัย การรักษา และการป้องกันควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าอย่างถูกวิธี และมีประสิทธิภาพ เพื่อจะได้นำความรู้ไปเผยแพร่ให้ประชาชนทราบ และรณรงค์ให้ประชาชนใส่ใจดูแลสุนัขแมวที่เลี้ยงไว้อย่างใกล้ชิด 2.สื่อสารความเสี่ยง ประชาสัมพันธ์ และแจ้งเตือน ผ่านทาง เอกสารแผ่นพับ สื่อความรู้ และเสียงตาม สายในโรงเรียน วัด และหมู่บ้าน ให้นำสุนัขมาฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า รวมทั้งให้ความรู้เกี่ยวกับการ ป้องกันตนเองและการปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อถูกสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกัด/ข่วน ก่อนไปพบแพทย์ 3.การทำงานเป็นทีม มีภาคีเครือข่ายและชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม         รางวัลที่ได้รับ : ยังไม่ได้รับรางวัล           ไม่มีเอกสารแนบ